Poradnik dla osób chorych oraz ich bliskich.
Choroba przewlekła i jej wpływ na funkcjonowanie psychiczne.
W Polsce problem osób przewlekle chorych jest wciąż mało dostrzegany, A osoby te są często pozostawione same sobie, co prowadzi do poczucia wyobcowania, samotności i pogorszenia jakości życia.
Choroby mają negatywny wpływ na funkcjonowanie psychiczne człowieka. W takim przypadku, potrzebne są różne formy wsparcia, najczęściej wsparcia emocjonalnego i informacyjnego. Współpraca z psychologiem jest ważnym elementem terapeutycznym. Działania Terapeutyczne prowadzone przez psychologów i lekarzy powinny wzmacniać odporność psychiczną pacjentów.
Często udzielenie choremu prostych informacji odnośnie problemów zdrowotnych i współtowarzyszących dolegliwości może
w istotnym stopniu zmniejszyć stres związany z chorobą przewlekłą. Pomoc psychologiczna ma na celu uświadomienie
i przekonanie pacjenta do możliwości wpływania na własne zdrowie oraz modyfikowanie dotychczasowych zachowań zdrowotnych.
Choroba przewlekła wywołuje skrajnie negatywne emocje i tym samym generuje niższą jakość życia. Pogorszeniu ulega przede wszystkim samopoczucie psychiczne, między innymi obniżenie nastroju, drażliwość, agresja, lęk, obojętność czy rozpacz. Rytm życia zostaje podporządkowany chorobie poprzez zażywanie lekarstw. Chory ma poczucie uzależnienia od choroby,
a odpowiedzialności za własne zdrowie może skutkować problemami emocjonalnymi. Często Osoba ta traci równowagę życiową i wolę walki. Zdarza się, że chorzy zaprzeczają chorobie, unikają myśli i rozmów o chorobie, udają okazy zdrowia. Niektórzy pacjenci natomiast nie zdają sobie sprawy, co oznacza choroba, na którą chorują, jakie są metody leczenia, a przede wszystkim jakie są rokowania. Są również chorzy, którzy na temat swojej choroby wiedzą bardzo wiele, są zmotywowani do walki z chorobą, ratowania swojego zdrowia i życia.
Ważną kwestią w walce z chorobą przewlekłą jest skuteczne radzenia sobie z pogarszającymi się okolicznościami życiowymi. Chorzy przewlekle rzadziej czują się pełni życia i energii, częściej natomiast są zmęczeni i wyczerpani. Są też bardziej nerwowi, zdołowani, zniechęceni, przygnębieni, mniej spokojni i mniej szczęśliwi niż osoby zdrowe. Choroby istotnie wpływają na ryzyko wystąpienia depresji i częściej dotyczy ona kobiet. Choroba może powodować także różne zaburzenia neuropsychiatryczne, zaniki pamięci, świadomości a nawet prowadzić do śpiączki.
Jak radzić sobie w przypadkach kiedy objawy choroby są bardzo poważne i wiążą się bezpośrednio ze skutkami rozwoju choroby ?
Przy wystąpieniu jawnych objawów spowodowanych przez chorobę należy wdrożyć terapię objawową, przyczynową oraz rozważyć niezbędne kierunki profilaktyki.
Konieczna jest pomoc lekarza – specjalisty.
Jak pomóc osobie chorej ?
- Edukować zdrowotnie
- Podjąć się rehabilitacji
- Zaczerpnąć pomocy u psychologa
- W eliminować czynniki zagrażające ponownemu zachorowaniu
- Zmienić przekonania posiadane przez chorego
- Mieć możliwość wpływu na stan zdrowia poprzez własne codzienne nawyki
- Aktywnie uczestniczyć w procesie leczenia
- Pracować nad wzbudzeniem motywacji do udziału chorego w leczeniu
- Kształtować przekonania, że własne zachowanie jest czynnikiem chroniącym przed nawrotem choroby i, że każdy jest w stanie włączyć się aktywnie w proces leczenia poprzez wyeliminowanie wielu czynników ryzyka.
Zaobserwowano, że osoby chore mają tendencję do wyjaśniania przyczyn swojej choroby jako skutków własnych cech psychicznych oraz działających czynników ryzyka. Taki sposób myślenia może sprzyjać przyjęciu odpowiedzialności za stan swojego zdrowia. Dlatego ważne jest informowanie ich od przyczyna choroby, które nie będzie wywoływać emocji negatywnych. W pracy z osobami przewlekle chorymi konieczne jest stworzenie im warunków do wyrażenia emocji wywoływany ch przez chorobę. Poprawie kondycji psychicznej sprzyja umiejętność posługiwania się strategią akceptacji. Pomaga to w zaakceptowaniu swojej choroby, a zaangażowanie się w inne zajęcia sprzyja satysfakcji z życia.
Uczestnictwo w społeczeństwie jako pomoc w budowaniu i podtrzymywaniu pozytywnych stanów emocjonalnych. Lekarze zachęcają aby osoby chore angażowały się w działania społeczne, czyli takie, które mają na celu np. pomoc innym lub działanie w grupie.
Uwaga!
Pacjenci silnie koncentrują się na chroniczności swojej choroby i jej konsekwencjach. Koncentracja na tych aspektach choroby obniża zarówno satysfakcję z życia, jak i poziom depresji.
Chore przewlekle można zaproponować także:
- Działania promujące zdrowie, mające na celu zwiększenie zadowolenia z życia.
- W związku ze wzrostem poziomu depresji po opuszczeniu szpitala, działania profilaktyczne przyczyniające się do ochrony przed tym zaburzeniem.
Zestawiając te informacje z silną tendencją chorych do poszukiwania wsparcia społecznego, korzystne wydaje się dalsze wspieranie i rozwijanie istniejących grup samopomocowych.
Super ważne!
Warto uczyć radzenia sobie z bólem oraz stresorami mającymi wpływ na zaostrzenie się objawów choroby.
Podejmuj działania, które pozwolą chorym odbudować przekonanie, że w efekcie swoich działań mogą uczynić chorobę znośniejsze i być aktywni w procesie leczenia. Pamiętaj, że często mają u nich miejsce ciężkie objawy, w związku z tym zakres ich potencjalnej aktywności może być niewielki. Sukcesem dla nich będzie wykonywanie nawet prostych życiowych czynności.
Choroba przewlekła to problem dwudziestego pierwszego wieku, nie bądź obojętny gdy twój bliski przechodzi przez nią sam. Pomóż bo może kiedyś i ty będziesz wymagał pomocy.
